Sağlık Bakanlığı – TJOD Sezaryen Oranlarını Azaltma Ortak Eylem Planı

Değerli meslektaşlarımız,
Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği , Sağlık Bakanlığı ile birlikte “ Türkiye’de yüksek sezaryen oranlarını düşürmek için ortak eylem planı hazırlamıştır.Bu eylem planına  2011 yılı içerisinde başlanması ve , sezaryen oranlarının kabul edilen stratejiler çerçevesinde , 2013’te ortalama & 35’e indirilmesi planlanmıştır.Ortak eylem planının ana stratejileri ; Klinik düzeyinde stratejiler,idari stratejiler ve halka yönelik stratejilerdir.

Eylem planı, Türkiye’de yüksek olan sezaryen oranlarının yüksekliğini analitik olarak değerlendiren bir anlayışla, gerçekçi hedeflere yönelik olarak hazırlanmıştır. Bu planla birlikte, kişisel geri bildirimler , bunu gerekçe göstererek yapılan görevlendirme ve  soruşturmalar da yapılmayacak, sezaryen oranları yalnızca kurumsal olarak değerlendirilecektir. Ortak eylem planı ile ilgili bölge toplantıları düzenlenecek ve TJOD 2011 Ulusal Kongresi’nde de konu geniş olarak tartışılacaktır.Ortak eylem planının tüm ayrıntıları web sayfamızda mevcuttur.Bilginize sunarız.

TJOD

 

KISA VADELİ HEDEFLER:

  • Ana hedef “daha az sezaryen” değil, “daha doğru travay ve doğum yönetimi” dir.
  • Haziran 2013 te ülkemizdeki tüm hastane doğumlarındaki sezaryen oranlarının %35 e indirilmesi öngörülmüştür.

 

UZUN VADELİ HEDEFLER:

  • Bilimsel araştırmalar yapılarak uzun vadeli sezaryen oranlarıyla ilgili hedefler belirlenecektir.

 

STRATEJİLER:

  • Klinik hizmet düzeyinde stratejiler
  • İdari düzenlemeler
  • Halka yönelik stratejiler

 

KLİNİK HİZMET DÜZEYİNDE STRATEJİLER:

  • Hekimler, ebeler ve diğer sağlık personelinde, gebeliğin başlangıcından itibaren vajinal doğumun özendirilmesine yönelik tutum ve davranış geliştirilmesi,
  • Sezaryen oranlarının analizinde Robson’s Kriterlerinin kullanılması
  • Hastanelerdeki travay izlem ve doğum ünitelerinde gebenin özerkliğine ve mahremiyetine özen gösterilen tutum ve davranışların geliştirilmesi,
  • Travay ve doğum süresince yapılan bütün müdahale ve muayene sonuçlarının travay-doğum izlemi ve kayıt formu vasıtası (partogram) ile yazılı olarak izlenmesinin sağlanması,
  • Obstetrik analjezi ve anestezinin yaygınlaştırılması.
  • Tıbbi gerekliliği olmayan sezaryenlerden kaçınma konusunda tutum ve davranış geliştirilmesi,

 

KLİNİK HİZMET DÜZEYİNDE AKTİVİTELER:

  • Travay ve doğum yönetimi ile ilgili
    • Paneller, oturumlar,  bölgesel toplantılar düzenlenecektir.
    • Şubeler tarafından TJOD bölge toplantıları düzenlenecektir.
    • TJOD nin düzenleyeceği toplantılar, sırasıyla; İstanbul (Şubat 2011), Sakarya (Mart 2011), Nisan 2011 (Mardin), Mayıs 2011 (Antalya TJOD 9. Ulusal Kongresi), Haziran 2011 (Giresun), Eylül 2011 (İzmir), Ekim 2011 (Antakya), Kasım 2011 (Van) olarak belirlenmiştir. Bu toplantılara Sağlık Baknlığı tarafından destek sağlanacaktır.

 

ROBSON DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ

GRUPLAR

Sezaryen Oranı

1 Nullipar, tekil baş pr., ≥37 hf, spontan travayda

%

2 Nullipar, tekil baş pr., ≥37 hf, indüklenmiş ya da travaydan önce  SCA

%

3 Multipar (eski SCA lı değil), tekil baş pr., ≥37 hf, spontan travayda

%

4 Multipar (eski SCA lı değil), tekil baş pr., ≥37 hf, indüklenmiş ya da travaydan önce  SCA

%

5 Eski SCA lı, tekil baş pr., ≥37 hf.

%

6 Tüm nullipar makatlar

%

7 Tüm multipar makatlar (eski SCA lılar dahil)

%

8 Tüm çoğul gebelikler (eski SCA lılar dahil)

%

9 Tüm transvers-oblikler (eski SCA lılar dahil)

%

10 Tüm tekil, baş pr., ≤36 hf. (eski SCA lılar dahil)

%

  • Robson’un sezaryen oranlarının değerlendirildiği “On Gruplu Klasifikasyon Sistemi” (OGKS) ni farklı modellerle çalışan kliniklerde kullanımını desteklemek.
    • Böylelikle klinikler arası karşılaştırma yapılabilecektir.
    • Kliniklerdeki değişimler irdelenebilecektir.
    • Robson gruplarının alt analizleri ile pek çok yararlı bilgi elde edilecektir.
    • OGKS i uygulanarak, “sezaryen oranlarının azaltılmasına yönelik çalışmalar yapılacaktır.
  • Travay izlem ve doğum ünitelerinde çalışan ebelerin mezuniyet sonrası eğitim ve sertifikasyon programı başlatılacaktır.
  • Uzun vadede ebelerin yüksek lisans eğitimi almaları sağlanacaktır.
  • Travay ve doğum süresince bire bir ebe desteği sağlanması hedeflenecek.
  • “Sezaryen İçin Bilgilendirilmiş Rıza Formu” yürürlüğe koyulacaktır. Bu form;
    • Sezaryen ameliyatıyla ilgili bilimsel, kapsamlı ve tarafsız bilgi verecektir.
    • Tıbbi gereklilik taşımayan sezaryenlerin anne ve bebek sağlığı için yarar ve zararlarının bilinmesi sağlanacaktır.
  • Her kurum, genel prensipler çerçevesinde kendine özgü stratejilerini belirleyecektir. Bu stratejiler; izleme-değerlendirme ve geribildirim, kalite geliştirme, çok yönlü müdaheleler ve benzeri yöntemler olabilecektir. Planlar hazırlanırken kurumlara yardımcı olunacaktır.
  • Yeni yapılan bütün kurumlarda doğum ünitelerinin (travay-doğum) tek kişilik olması sağlanacaktır.
  • Mevcut hastanelerdeki travay izlem ve doğum üniteleri gebenin bireysel özerkliğine ve mahremiyetine özen gösterilecek  şekilde yeniden düzenlenecektir..
  • Travay ve doğumla ilgili kılavuzlar oluşturulacak, varolanlar geliştirilecektir. Bu kılavuzlar TJOD önderliğinde, yandal derneklerinin görüşü ve katılımı sağlanarak oluşturulacak, ulusal sağlık politikaları ile uyumları konusunda Sağlık Bakanlığı ile birlikte çalışılacaktır.
  •  “ Anne Dostu Hastane” Programı başlatılmıştır.
  • Belirlenen kriterlere uygun Değerlendirme Rehberi hazırlanmıştır.
  • Belirlenen niteliklere sahip hastanelere bu unvan verilecektir.

 

İDARİ DÜZENLEMELERE YÖNELİK STRATEJİLER:

  • Tıbbi endikasyon dışı sezaryenlerin azaltılması konusunda, kamu-üniversite-özel sektör ve uzmanlık dernekleri ile işbirliği ve ortak yaklaşım sürdürülecektir.
  • Doğum ve sezaryen ücretleri ile performans kriterleri yeniden düzenlenecektir.
  • Sezaryen oranlarının yüksekliğinin nedenleri ve azaltılmasına yönelik araştırmalar desteklenecektir

 

İDARİ DÜZENLEMELERE YÖNELİK AKTİVİTELER:

  • Vajinal doğum yaptıran ekibe, hekime ve kliniğe daha fazla performans puanı verilecektir Yeni yayınlanacak SUT ile birlikte Haziran 2011 de uygulanacaktır.
  • Medikolegel baskı azaltılacaktır. Bu amaçla;
    •  “Umumi Hıfzıssıhha Kanunu” nun doğumla ilgili maddesinin yeniden düzenlenmesi için Sağlık Bakanlığı girişimde bulunacaktır.
    • TCK ve “Borçlar Kanunu” nda yapılan yeni düzenlemelere paralel olarak, hasta-hekim ilişkisi ve hekimin sorumluluğu ile ilgili düzenlemelerin yapılması için ortak çalışmalar sürdürülecektir.
  • Kliniklerde travay-doğum ve sezaryen ile ilgili izleme-değerlendirme ve geribildirim, kalite geliştirme, çok yönlü müdaheleler gibi  modeller başlatılacaktır.
    • Her kliniğin kendi iç denetim sistemini kurması sağlanacaktır.
  • Haftalık-aylık iç toplantılarla sezaryen oranları değerlendirilecek, endikasyonlar tartışılacaktır. Bu tartışmalarda kişisel değerlendirmeler ve geri bildirimler yapılmayacaktır. Üç aylık olarak hazırlanmış kurumsal raporlar başhekimler tarafından Sağlık Müdürlükleri aracılığı ile Sağlık Bakanlığına gönderilecektir.
  • SGK nın özel hastanelerden hizmet satın alması ile sezaryen oranları arasındaki ilişkiler değerlendirilecektir.
  • “Anne İsteği İle Sezaryen” uygulamasının etik ve hukuki boyutları tertışılacaktır.
  • İcapçılık sisteminin sezaryen oranını arttırma konusundaki etkisi araştırılacaktır.
  • Sezaryen oranının göreceli olarak çok yüksek olduğu kliniklerde TJOD tarafından“ Eksternal Değerlendirme” uygulanacaktır. Uygulamanın adımları:
    • Oranın çok yüksek olduğunun belirlendiği ilgili kliniğe bildirilir, açıklamalı rapor istenir.Strateji ve aktiviteleri gözden geçirilir.
    • Yüksek oranın süregelmesi durumunda TJOD tarafından tekrar yerinde değerlendirilerek gerekli önlemler alınır.

HALKA YÖNELİK STRATEJİLER:

  • Doğum öncesi bakım hizmetleri sunulurken, gebelerin hastanede ve vajinal doğum yapmalarının teşvik edilmesi
  • Sezaryen yönünden özel aktivitelerin düzenlenmesi (Politik önderlerin ve eşlerinin, sanatçıların, basın mensuplarının katılımıyla gerçekleşecek PR faaliyetleri)

 

HALKA YÖNELİK AKTİVİTELER:

  • Her gebeye doğum öncesi bakım hizmeti alırken vajinal doğumun yararları anlatılacaktır.
  • Gebenin doğum yapacağı yer ve yöntemi konusunda özellikle 30-32. hafta kontrolunda  ailesi ile birlikte danışmanlık verilecektir.
  • Vajinal doğum ve sezaryen ile ilgili gebeler için yazılmış bir bilgilendirme kitapçığı hazırlanacaktır.
  • Gebe bilgilendirme sınıfları kurulacaktır.
    • Önce büyük kliniklerden başlanarak farklı disiplinlerden eğiticilerle (KD uzmanı, yüksek ebe-hemşire, sosyal çalışma uzmanı v.b.) çalışmalar yapılacaktır.
  • Medya Kampanyası yapılacaktır.
  • Bu aktivitelerin hepsine TJOD daha önce belirlenen plan çerçevesinde katılımda bulunacaktır.